آسانسور

 آسانسور و انواع موارد استفاده

با گسترش پیدا کردن شهرها و پیشرفت صنعت ساختمان سازی، انسان برای جابجایی راحت تر میان طبقات ساختمان، به آسانسور نیاز دارد. آسانسورها با توجه به نوع ساختمانی که در آن نصب شده است (ساختمان تجاری اداری، مسکونی و …) انواع متفاوتی دارند. انواع موجود در ساختمان ها همگی به منظور تسریع جابجایی عمودی میان طبقات طراحی شده است اما هر کدام، بنا بر نوع و مدل خود، از وِیژگی های متفاوتی برخوردار هستند. موتور ها و برخی قطعات در آسانسور متفاوت و گوناگون است. عوامل زیادی در تعیین نوع و مدل آسانسور مداخله می کنند. در هر صورت، آشنایی جزئی و دقیق تر با این وسیله و دانستن همه چیز درباره ی آسانسور، علاوه بر آگاهی یافتن نسبت به وسیله ای که روزانه از آن استفاده می کنیم، می تواند در استفاده ی بهینه از این وسیله نیز به ما کمک کند.

اگر فردی هستید که روزانه از انواع آسانسور، در رفت و آمد های خود استفاده می کنید یا اگر مدیر ساختمان هستید و قصد آشنایی جزئی تر با این وسیله و کارکرد آن دارید، خواندن این مطالب برای شما مفید خواهد بود. این وسیله پس از ساخت، در سال های بعد تغییر و تحول زیادی یافته و این پیشرفت توقف ناپذیر است. این پیشرفت به حدی است که امروزه شاهد انواع آسانسور هستیم که قادر هستند تا سرعت هزار متر بر دقیقه حرکت نمایند. شرکت های آسانسور، اغلب در زمینه ی تهیه ی قطعات آسانسور تا انجام نصب مشتری های خود را حمایت می کنند. این شرکت های جز سندیکای آسانسور، ضمن داشتن مجوز های مربوطه، در انجام مراحل اداری و دریافت استاندارد های لازم نیز شما را همراهی خواهند کرد.

آسانسور و تاریخچه آن

بررسی تاریخچه آسانسورها شاید کمی دشوار باشد. چون به طور دقیق نمی توان اولین زمان استفاده یا اختراع این وسیله را تنها بر اساس اسناد تاریخی حدس زد. با این وجود اگر به گذشته بنگریم، متوجه خواهیم شد که جابجایی عمودی میان طبقات ساخته شده همواره از نیاز های بشری بوده است. انسان ها در ابتدا از وسیله ای به نام چرخ چاه بهره می بردند. سپس این رویه در زمان ویترووس، یک معمار اهل روم، تغییر کرد. او اولین فردی بود که از اختراعی به نام آسانسور استفاده کرد. در اصل کاری که ویترووس کرد، ساخت یک محفظه یا همان کابین بود که این کابین توسط نیروی حیوانات یا گاها انسان ها کشیده می شود.

ناگفته نماند اساس آسانسوری که ویترووس معمار از آن استفاده کرد، در اصل در سال ۲۳۶ پیش از میلاد، توسط ارشمیدس طراحی و ساخته شده بود. ارشمیدس بزرگترین دانشمند و ریاضیدان دوران خود(دوران باستان) بوده است. وی موفق به کشف قانون هیدرواستاتیک شد. به علاوه قطعا نام “پیچ ارشمیدس” را به عنوان اختراع او شنیده اید. آیا می دانستید که همین پیچ ارشمیدس، پایه و اساس ساخت انواع آسانسور بوده است؟

قبل از زمان ویترووس معمار، در مصر باستان و در حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد، بر طبق اسناد به جا مانده، کارگرانی که اهرام مصر را ساخته اند از نوعی بالابر برای حمل وسایل سنگین به طبقات بالاتر بهتره می بردند. همچنین در حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد در ایران، ساخت بنایی مانند تخت جمشید با آن عظمت، بدون استفاده از وسایلی مانند آسانسور یا بالابرها ممکن نبوده است. رد پای استفاده از انواع آسانسور در تاریخچه آسانسور به وضوح قابل مشاهده است.

اما تاریخچه ی آسانسور، شگفتی دیگری نیز دارد. استادیوم کلزیوم را به خاطر بیاورید. این استادیوم دارای گنجایش برای حضور شصت و پنج هزار نفر بوده است و ارتفاع آن به چهل و هشت متر می‌رسد. ساخت این بنا بدون استفاده از وسایلی مانند آسانسور یا بالابر ها ممکن نبوده. همچنین این استادیوم در زمان خود، برای حمل و جابجایی حیوانات وحشی از مکانی که در آن نگهداری می شدند تا محل اصلی نمایش، از نوعی آسانسور استفاده می کرده است. در سال ۲۰۰۵ بود که کتابی به نام کتاب اسرار کشف و به عموم مردم جهان معرفی شد. این کتاب به استفاده از یک سری آسانسور ابتدایی در حوزه ی مسائل جنگ اشاره کرده است.

آسانسور برای اولین بار در فرانسه

اولین آسانسورنفر بر که صرفا برای جابجایی انسان ها و افراد از آن استفاده شد در سال ۱۷۴۳، به فرمان لویی شانزدهم ساخته شد که با نام صندلی پرواز به شهرت رسید. جالب است بدانید در کنار آسانسور نفربر، انواع مختلفی از آسانسور نیز ابداع شده و در صنایع مورد استفاده قرار می گرفتند. چرا که مواد خامی مانند چوب، زغال سنگ و… نیاز به وسیله ای برای جابجایی داشتند و همین نوع آسانسور بود که باعث شد امروزه آسانسور کابلی داشته باشیم. این اتفاق مقدمه ای برای تولید انواع آسانسور در سال های بعدی شد.

آسانسور پس از انقلاب صنعتی

انقلاب صنعتی بر روی بسیاری از صنایع تاثیر گذاشت. سبک زندگی مردم نیز بدون تغییر باقی نماند. انقلاب صنعتی نقطه رشد صنعت و کارخانه ها بود و بیش از آن که بشر انتظار داشت، سبک زندگی اش دچار دگرگونی شد. این دگرگونی و پیشرفت بر روی انواع آسانسور نیز تاثیر خودش را گذاشت. در اواسط قرون نوزدهم بود که آسانسور صنعتی آن زمان شروع به کار و عمل با نیروی بخار کرد تا بتوان از آن برای حمل بار راحت تر استفاده کرد.

در انگلستان در سال ۱۸۲۳ دو معمار با نام “هامر” و “برتون” به عنوان یک جاذبه ی گردشگری، اتاقکی به نام اتاق صعود ساختند. این اتاق صعود در مرکز لندن بود و به واسطه ی نیروی بخار کار میکرد. این جاذبه ی گردشگری افراد را تا ارتفاع زیادی بالا می برد و آنها می توانستند تمام شهر را در یک نظر تماشا کنند. در این سال از دیگ های بخار برای جابجایی افراد استفاده نمی کردند. چرا که ممکن بود آسانسور در هر لحظه سقوط کند.

در سال ۱۸۴۶ آسانسور هیدرولیکی به وسیله ی مردی به اسم سر ویلیام آرمسترانگ اختراع گشت. از این وسیله ی هیدرولیکی، برای بارگیری انواع بارها در اسکله ها استفاده می کردند. نقطه ضعف این آسانسور هیدرولیک، عدم توانایی طی کردن ارتفاع زیاد بود. تنها در ارتفاعات کم می توانستند از این وسیله کاربردی استفاده نمایند. آسانسوری که در اسکله ها استفاده میشد، از قانون پاسکال تبعیت می کرد. این آسانسور تنها برای امور صنعتی و کاری مورد استفاده قرار می گرفت و در منازل عملا هیچ کاربردی نداشت.

تاثیرات فردی به نام الیشا اوتیس در صنعت آسانسور

مسئله ای که آسانسور در آن دوران با آن مواجه بود، مسئله ی امنیت در انواع آسانسور بود. بحث امنیت نیز پس از مدتی دچار یک سری تغییرات شگفت انگیز شد. این تغییرات دوره ای جدید از استفاده از آسانسور را برای مردم عادی و صاحبان صنایع پدید آورد. در سال ۱۸۵۲ بود که فردی به نام الیشا اوتیس توانست سطح جدیدی از امنیت را در آسانسور پدید آورد. آسانسور ایمنی که اوتیس معرفی کرد، در صورت قطعی کابل، ترمز های تعبیه شده به صورت خودکار فعال شده و از سقوط ناگهانی جلوگیری می کنند و آسانسور هیچگاه خساراتی مانند قبل به بار نمی آورد. کاری که اوتیس برای صنعت آسانسور و امنیت آن کرد، راه استفاده بدون نگرانی از آسانسور را هموار کرد. ترمز های خودکار امروزه همچنان جزئی مهم از سیستم امنیت آسانسور محسوب می شوند.

آسانسور و پیشرفت های چشمگیر آن

تاثیری که جنگ جهانی دوم بر روی صنعت آسانسورگذاشت نیز قابل ذکر است. تغییرات زیادی که در طراحی و شیوه نصب آسانسور و یا تغییراتی که در سیستم های الکترونیکی به وجود آمد، همگی در طی جنگ جهانی دوم ایجاد شدند. همچنین در سال ۱۸۸۷ درهای اتوماتیکی که از قسمت شفت آسانسور بسته می شدند وارد صنعت آسانسورشدند و تغییرات زیادی پدید آوردند.

این تئوری نیز امروزه مطرح است که در صورت رخ دادن پیشرفت های لازم، می توان از آسانسور برای انتقال دادن افراد به ایستگاه های فضایی استفاده کرد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، درصد بالایی از هزینه های فرستادن فضانوردان و سایر افراد به فضا، کاهش پیدا می کند. ساختمان های پیشرفته و مدرن تر، امروزه دارای چند آسانسور هستند که همگی با یک سیستم یکپارچه کنترل می شوند. انواع آسانسور پس از یک زنجیره از پیشرفت ها بود که توانستند به صورت مستقیم به طبقه مورد نظر بروند. در گذشته آسانسور در هر طبقه متوقف می شد. امروزه همانطور که میدانید این وضعیت کاملا تغییر کرده است.

آسانسور و قطعات آن

انواع آسانسور، که امروزه در دسترس هستند و روزانه از آنها استفاده می کنید، مانند هر وسیله ی دیگری از یک سری قطعات تشکیل شده اند. قطعاتی که یک آسانسور را تشکیل می دهند را در ادامه مشاهده خواهید کرد. اما قبل از آن باید بدانید لوازم و تجهیزات و تمامی قطعات آسانسور در یکی از سه بستر؛ چاه آسانسور، (محل حرکت کابین و محلی که ریل ها و درب ها در آن نصب می شوند)، موتورخانه آسانسور، (موتور، تابلو فرمان و بقیه ی تجهیزات‌آسانسور در این قسمت هستند) و چاهک آسانسور، (پایین ترین قسمت یک‌آسانسور است و بافر یا ضربه گیر در آن نصب می شود)، قرار می گیرند. بعضی قطعات جز قطعات اصلی محسوب می شوند. برخی کمک کننده هستند و برخی دیگر انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع آسانسور خود باید از آن‌ها استفاده کنید. دانستن این نکته نیز حائز اهمیت است که قطعات و لوازم آسانسور، با توجه به نوع سیستم تعلیق آسانسور انتخاب و نصب می شوند. در بین این قطعات، هم قطعات مکانیکی وجود دارد و هم قطعات الکترونیکی.

ریل آسانسور و تجهیزات مربوط به آن

شامل پیچ و مهره، لقمه و براکت می شود و وظیفه ی اصلی ریل آسانسور، یکسان نگه داشتن مسیر حرکت کابین و قاب وزنه است. همچنین ریل از وقوع نوساناتی که در هنگام سوار شدن افراد به کابین رخ می دهد، جلوگیری می نماید. ریل به جز موارد نامبرده شده در ایمنی آسانسور نیز نقش مهمی دارد. ریل ها در انواع مختلف آسانسور به صورت جفت یعنی (ریل های T5 وT9) به فروش می رسند. این که یک آسانسور به چه تعداد ریلی نیاز دارد، به مسافتی که کابین طی می کند (تعداد طبقات و ارتفاع ساختمان) و همچنین به تمامی تعداد توقف های آسانسور بستگی دارد.

درب آسانسور

در دو نوع درب های لولایی و درب های اتوماتیکی موجود هستند. درب برای تضمین امنیت کسانی که از یک آسانسور استفاده می کنند لازم است و در انواع، اشکال و مدل های گوناگون موجود می باشد. مدل های درب آسانسور شامل؛ درب های تلسکوپی، اتوبوسی، گیوتینی، آکاردئونی و … می باشند. نکته ای در خصوص درب ها وجود دارد و آن این است که اگر شما درب طبقه ی اتوماتیک استفاده کرده باشید، درب کابین شما نیز باید به همین شکل، یعنی اتوماتیک باشد. اما اگر از درب طبقه ی لولایی استفاده نموده اید، درب کابین آسانسور شما باید نیمه اتوماتیک باشد.

موتور آسانسور

مهم ترین بخش آسانسور، که عمل اصلی، یعنی ایجاد حرکت را در آسانسور ایجاد می کند. موتور ها انواع مختلفی دارند. موتور های گیربکسی و موتورهای بدون گیربکس که اصطلاحا به آنها موتور گیرلس آسانسور می گویند و از معروف ترین برند های موتور آسانسور گیرلس می توان به موتور آسانسور زیلابگ و موتور آسانسور بلولایت اشاره کرد که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. موتور های موجود در بازار یا داخلی هستند و یا از کشورهایی مانند اسپانیا و ایتالیا وارد کشور می شوند. لازم به ذکر است موتور های داخلی نیز در چند سال اخیر توانسته اند با موتورهای همپای خارجی خود رقابت کرده و کیفیتی همسان و گاها بهتر نیز ارائه دهند.

موتور گیربکس

این موتور ها از دسته موتور های الکتریکی هستند. چنانچه نیروی محرکه ای که از الکتروموتور به سمت قرقره ی کششی می رود، به واسطه ی چرخ دنده انتقال پیدا کند ما این موتور را یک موتور گیربکس دار میخوانیم. موتور های گیربکس دار خود به چند مدل؛ تک سرعته ، دو سرعته، موتور با ولتاژ متغیر و موتور گیربکس با ولتاژ و فرکانس متغیر، تقسیم می شوند. این موتور نسبت به موتور های گیرلس از بازده پایین تری برخوردار است. فضای بیشتری را نسبت به نوع دیگر موتورها اشغال می کند و چون ترمز های به کار رفته در این سیستم اکثرا دیسکی هستند، با استهلاک بالای لنت ترمز مواجه خواهیم بود. به نوعی نیاز است در هر سرویس آسانسوری که موتور گیربکس دار دارد، لنت ترمز مداوم چک شده و تعمیر شود. این موتور ها ارزان تر از موتورهای گیرلس هستند.

موتور گیرلس

چنانچه فلکه مستقیما با محور متصل به موتور در ارتباط باشد با موتور گیرلس آسانسور مواجهیم. در این نوع از موتور ها لرزش کابین بسیار کم تر از موتور های نوع دیگر احساس می شود. چرا که دیگر گیربکسی وجود ندارد تا تغییر دنده انجام دهد. حرکت کابین در انواع آسانسور که از موتور گیرلس استفاده می کنند، بسیار نرم و روان است. این موتور فضای کمتری اشغال می کند. با توجه به این که قیمت این نوع موتور بسیار گران تر از موتورهای گیربکس دار است (تقریبا دو برابر) افراد زیادی مایل به تهیه این موتور ها در اولین نظر نخواهند بود. باید گفت مصرف انرژی و میزان مصرف برق توسط این موتور تقریبا نصف موتور های گیربکس دار است. خرید این موتور به جای موتور های گیربکس دار، به مرور به نفع شما خواهد بود.

گاورنر و گارد گاورنر آسانسور

ایمنی آسانسور، با قطعات اختصاصی مثل گاورنر تأمین می‌شود. گاورنر و گارد گاورنر آسانسور دو قطعه مکمل یکدیگر هستند و گاورنر با فعال‌کردن ترمز اضطراری، از سرعت گرفتن آن پیشگیری می‌کند. گارد گاورنر در اصل بخش حفاظت از گاورنر در برابر ضربات و عوامل محیطی مخرب است که از انواع مدل‌های گاورنر مراقبت می‌کند.

گاورنر(Governor)  قطعه‌ای اصلی در ساختار آسانسور است که در صورت سرعت غیرمعمول آسانسور، با درگیر کردن سیم بکسل کابین سبب کاهش سرعت و توقف کابین می‌شود. گاورنرها از لحاظ سرعت و نحوه عملکرد در انواع مختلف طراحی و تولید می‌شوند. این قطعات در عین تفاوت‌هایی که با یکدیگر دارند، همگی با یک هدف معین تولید می‌شوند. برخی از انواع آن‌ها شامل موارد ذیل هستند:

• گاورنر پاندولی
• گاورنر مدل سانتریفیوژی
• گاورنر تک جهت
• گاورنر دو جهت

فلکه هرزگرد آسانسور

انتقال نیروی موتور به سیم بکسل و حرکت کابین آسانسور، بدون فلکه هرزگرد آسانسور مختل می‌شود. این فلکه‌ به‌عنوان مکمل فلکه گیربکس عمل می‌کند و از صرف هزینه اضافی برای خرید فلکه بزرگ جلوگیری می‌کند. فلکه‌های هرزگرد در دو نوع ثانویه و انحرافی در قسمت‌های مختلف موتور بکار گرفته می‌شوند. مقاومت و طراحی استاندارد دو ویژگی بارز فلکه هرزگرد است که هنگام تولید به آن توجه ویژه می‌شود.

فلکه هرزگرد آسانسور، فلکه‌ای مدور و شیاردار است که متناسب با عملکردش در موتور طراحی می‌شود. هدف استفاده از فلکه هرزگرد، حرکت کابین آسانسور در راستای دستور تابلو فرمان آسانسور است. اصطکاک سیم بکسل روی فلکه هرزگرد سبب بالا و پایین شدن کابین آسانسور می‌شود. استفاده حرفه‌ای از چندین فلکه هرزگرد سبب کاهش مصرف انرژی و بهبود حرکت کابین می‌شود. با این اوصاف اگر حرکت کابین و سیم بکسل آسانسور شما مختل شد، بهترین کار تعمیر و استفاده از فلکه‌های هرزگرد است.

فلکه هرزگرد آسانسور، باید از سختی و ارگونومی خاصی برخوردار باشد. این فلکه کاربردی به طور معمول از جنس چدن است که در شرایط کنترل شده تهیه و تولید می‌شود. چدن در فلکه آسانسور به دلیل ویژگی‌های منحصر به‌ فردی چون ریخته‌گری مناسب، استحکام بالا و مقاومت در برابر فرسایش مورد استفاده قرار می گیرد. متریال بکار رفته در تولید این محصول در قیمت نهایی آن نقش به سزایی دارد.

قلاب سر بکسل آسانسور

عملکرد آسانسور، به اتصال استاندارد کابین و وزنه‌های تعادل بستگی دارد که از طریق سیم بکسل و قلاب سر بکسل آسانسور فراهم می‌شود. در واقع کارایی آسانسور بدون قلاب سیم بکسل مختل می‌شود. قلاب‌ها بنا به متریال اولیه، ساختار و کاربرد به انواع مختلف دسته‌بندی می‌شوند. هریک از این مدل‌ها ساختار و خواص منحصربه‌فردی دارند که هنگام انتخاب باید به آن توجه ویژه داشت.

قلاب سر بکسل آسانسور، در ساختارهای مختلفی تولید می‌شود که برای تسهیل انتخاب و تشخیص، آن‌ها را در انواع ذیل دسته‌بندی می‌کنند:

• قلاب بادامکی: قلاب‌های بادامکی یا خود سفت شونده علاوه بر ساختار محکمی که دارند به‌راحتی بسته و در مواقع نیاز باز می‌شوند. انواع قلاب‌های بادامکی در سیستم‌های تعلیق کاربرد بسیار مطلوبی دارند.
• قلاب تابیده شده: قلاب سر بکسل آسانسور تابیده شده باتوجه‌ به ساختار خاصی که دارد، مقاومت مناسبی را برای اتصال سیم بکسل به اجزای مختلف آسانسورها فراهم می‌کند.
• قلاب اشکی شکل: این مدل یکی از انواع قلاب‌های سر بکسل کاربردی محسوب می‌شود.
• قلاب استوانه‌ای: این مدل قلاب‌ها به دلیل استفاده از بست استوانه‌ای فلزی در ساختار آن‌ها نامگذاری شده‌اند.
• قلاب پرشده از رزین یا آلیاژ فلزی: این قلاب‌ها به طور معمول از آلیاژهای سرب و روی فشرده تهیه می‌شوند. البته گاهی اوقات فضای داخلی آن‌ها از رزین مرغوب و باکیفیت حاوی ماده معدنی نیز پر می‌شود.

بیشتر بدانید:عوامل مهم و تاثیر گذار بر قیمت آسانسور چیست؟

کابین آسانسور

کابین همان قسمت اصلی درآسانسور است که وظیفه اصلی حمل‌ونقل توسط آسانسور را انجام می‌دهد. طراحی و تهیه کابین مناسب هر آسانسور، علاوه بر توجه به ایمنی، نیازمند ذوق و سلیقه هنری است. کابین‌ها از لحاظ اندازه، مقاومت، جلوه بصری و تجهیزات جانبی در انواع مختلف به کاربران ارائه می‌شوند. قیمت این کابین‌ها علاوه بر متریال اولیه و اندازه به برند و کیفیت آن بستگی دارد. کابین‌های آسانسور، بر اساس مؤلفه‌های مختلفی چون جنس بدنه، ظرفیت، طراحی داخلی، ابعاد و همچنین مدل با یکدیگر متفاوت‌اند. باید در نظر داشت که کابین‌های مدرن دارای ظرفیت بالا از کابین‌های کلاسیک و معمولی گران ‌قیمت‌تر هستند. ضخامت ورقه‌های گالوانیزه و استیل مورد استفاده در ساخت کابین آسانسور نیز در قیمت نهایی آن‌‌ مؤثر است. برخی از انواع پرکاربرد و محبوب کابین مناسب آسانسور شامل موارد ذیل هستند:

• کابین گالوانیزه

کابین گالوانیزه آسانسور انتخاب بسیاری از کاربران برای ساختمان‌های مسکونی و اداری است. این نوع کابین همان‌طور که از نامش پیداست از ورقه‌های گالوانیزه مقاوم و ماندگار تهیه می‌شود.

• کابین سکوریت

کابین آسانسور شیشه‌ای به دلیل شفافیت و طراحی ویژه‌ای که دارد، محصولی لوکس و لاکچری محسوب می‌شود. رعایت استانداردهای مربوط به ضخامت و استحکام این نوع کابین امری ضروری است که تولیدکنندگان به آن توجه ویژه دارند.

• کابین MDF آسانسور

کابین‌های MDF با استفاده از ورقه‌های زیبا و محکم MDF تهیه می‌شوند که محبوبیت بالایی نزد کاربران خوش سلیقه دارند. کابین‌های MDF در کنار جلوه مناسبی که دارند، از استحکام قابل‌توجهی نیز برخوردار هستند.

وزنه گالوانیزه آسانسور

وزنه گالوانیزه آسانسور، جزء قطعات مهم در حفظ تعادل و بهبود عملکرد آسانسور، محسوب می‌شود. وزنه‌های ۳۵ الی ۴۰ کیلوگرمی مسطح بنا به ظرفیت و وزن کابین آسانسور، انتخاب و به انتهای کابین متصل می‌شوند. استفاده از وزنه‌های گالوانیزه به دلیل قیمت مناسب و ساختار ماندگار بسیار گسترده شده است و طرفداران زیادی دارد.

وزنه گالوانیزه آسانسور، عاملی مؤثر در ایجاد تعادل در حرکت و سکون آسانسور محسوب می‌شود. این وزنه‌ها با اتصال به سیم بکسل متصل به کابین، از طریق فلکه موتور کنترل می‌شوند. به عبارتی این وزنه‌ها هنگام نوسان کابین به بالا و پایین سرعت آن را کنترل و از سقوط آن پیشگیری می‌کنند. هنگامی‌ که کابین به سمت بالا حرکت می‌کند، وزنه‌ها در قسمت زیرین و هنگامی که به سمت پایین حرکت می‌کند به سمت بالا حرکت می کنند. وزنه گالوانیزه همچنین توقف ایمن کابین هنگام ترمز اضطراری را میسر می‌سازد.

قیمت وزنه گالوانیزه به دلیل نوسان قیمت فلزات بکار رفته در آن ثابت نیست و البته که قیمت این قطعات به‌ صورت کیلویی محاسبه می‌شود. همان‌طور که مشخص است، این وزنه‌ها در تعداد بالا استفاده می‌شوند، بنابراین تعداد آن‌ها نیز در قیمت مؤثر است و همچنین قیمت این وزنه‌ها در مقایسه با وزنه‌های چدنی و غیره مناسب‌تر است.

پیچ و لاستیک زیر موتور

پیچ و لاستیک زیر موتور آسانسور عاملی مؤثر در کاهش لرزش موتور و افزایش عمر مفید آن محسوب می‌شوند. استفاده از لاستیک‌ها علاوه بر رفع ناهمواری‌های زیر موتور، کارایی آن را نیز افزایش می‌دهد. تعویض به‌ موقع لاستیک زیر موتور در کاهش لرزه‌های کابین آسانسور و سروصدای موتور مؤثر است. از‌این‌رو آچارکشی پیج و مهره‌ها و بررسی وضعیت لاستیک زیر موتور امری ضروری است.

پیچ و لاستیک زیر موتور آسانسور از یکدیگر مجزا نیستند. لاستیک زیر موتور، لاستیکی نرم و مسطح تهیه شده از الیاف منعطف و محکم است که به کمک پیچ‌های مخصوص در زیر موتور نصب می‌شود. این لاستیک‌ها از عناصر ضروری و مهم موتور آسانسور محسوب می شوند که لرزش موتور را به حداقل می‌رسانند. لاستیک‌ها علاوه بر کاهش لرزش موتور، از انتقال لرزش به کابین و سایر اجزای ساختمان پیشگیری می‌کنند. اهمیت استفاده از این اقلام هنگام فرسودگی آن‌ها و سروصدای اضافی موتور آشکار می‌شود.

لاستیک موتور آسانسور برخلاف کارایی فوق‌العاده‌ای که دارد، با قیمت بسیار مناسب قابل تهیه است. پیچ و لاستیک‌های مذکور توسط تولیدکنندگان زیادی وارد بازار می‌شوند. ازاین‌رو توجه به کیفیت و برند آن‌ها هنگام خرید الزامی است. در نظر داشته باشید که صرف هزینه برای خرید لاستیک مرغوب، باعث می شود تا از صرف هزینه سنگین برای موتور آسانسور پیشگیری شود

سیم بکسل آسانسور

این سیم فولادی برای جا به جا کردن آسانسور بین طبقات مورد استفاده قرار میگیرد. سیم بکسل ها در دو نوع سیم بکسل هسته فیبری و سیم بکسل هسته فولادی وجود دارند. هسته ی فولادی نسبت به هسته ی فیبری از مقاومت بیشتری برخوردار است. سیم بکسل را به نوعی می سازند که استقامت بالایی داشته و در برابر حرارت نیز بتواند مقاومت بالایی از خودش نشان دهد. ساختار های سیم بکسل به دو ساختار؛ ورینگتون و سیل تقسیم می شود. در یک آسانسور چهار سیم بکسل وجود دارد. گفته شده اگر یک سیم پاره شود، آسانسور سقوط می کند. بر خلاف تصور غلط عموم، اگر سه سیم هم پاره شوند، باز سیم آخر می تواند وزن کابین را تحمل نماید. حتی در صورت پارگی تمام سیم بکسل ها، سیستم های ترمز اضطراری وجود دارند که از سقوط آسانسور جلوگیری کنند. سیم های بکسل به مرور زمان به دلیل استفاده زیاد، دچار اصطکاک می شوند و آسیب می بینند. برای جلوگیری از ایجاد این مشکلات، نیاز است سیم های بکسل روغن کاری شوند. در عین حال آگاه باشید که روغن کاری به میزان خوردگی و اصطکاک سیم بکسل بستگی دارد. از روغن کاری زیاد پرهیز کنید چون باعث سر خوردن سیم ها می شود.

تراول کابل آسانسور

تراول کابل آسانسور یک عنصر اساسی در انتقال دستورالعمل‌های حرکت کابین آسانسور است که رابط بین کابین، تابلو فرمان و موتور آسانسور محسوب می‌شود. این کابل به طور مداوم به همراه کابین در حرکت است. از‌این‌رو دارای ساختاری منعطف و درعین‌حال محکم است که در برابر فرسودگی و اصطکاک مقاومت بالایی دارد. جنس رشته‌های داخلی درون کابل آسانسور، آلومینیوم، مس خالص و یا آلیاژ مس است که با چندلایه پلیمری محکم پوشش داده می‌شوند. کابل‌ آسانسور را بر اساس تعداد رشته‌های موجود در بافت آن و جنس روکش منعطف آن به انواع مختلف دسته‌بندی می‌کنند. همانطور که عنوان شد، این کابل‌ها علاوه بر متریال اولیه، در تعداد رشته‌های داخلی، شکل ظاهری و همچنین طول عمر با هم متفاوت‌اند. معمولاً کابل‌های ۲۴ رشته‌ای انتخابی مناسب برای اغلب آسانسور‌ها هستند. بنا به نظر متخصصین، کابل‌های تخت برای آسانسورهای کم‌ارتفاع با سرعت پایین مناسب‌تر هستند، در‌حالی‌که کابل‌های گرد برای آسانسورهای سرعتی با مسافت طولانی توصیه می‌شوند.

ترمز اضطراری یا پاراشوت آسانسور

تأمین ایمنی آسانسور امری الزامی است ‌که به کمک ترمز اضطراری یا پاراشوت آسانسور به‌راحتی مهیا می‌شود. این سیستم ایمنی اضطراری یا همان پاراشوت آسانسور، هنگام سرعت بیش از حد استاندارد کابین فعال شده و از حوادث ناگوار پیشگیری می‌کند. یکی از مهمترین نکات خرید ترمز اضطراری، رعایت تناسب وزن و سرعت کابین است.

سیستم ترمز اضطراری یا پاراشوت آسانسور از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که قسمت اصلی آن در زیر کابین نصب می‌شود. محرک فعالیت پاراشوت، سرعت بالای کابین هنگام بالارفتن یا پایین آمدن است که توسط گاونر به آن منتقل می‌شود. ترمز اضطراری با توجه به نحوه عملکرد، به انواع مختلفی از جمله پاراشوت لحظه‌ای، پاراشوت ضربه‌گیر و پاراشوت تدریجی تقسیم می‌شود که پاراشوت تدریجی نسبت به مدل‌های دیگر محبوبیت بیشتری نزد کاربران دارد.

سطح ایمنی پاراشوت، برند تولیدکننده، متریال مناسب و در نهایت ظرفیت آن تعیین‌کننده قیمت نهایی هستند‌ و در نهایت آنچه که هنگام خرید این محصول مورد توجه قرار می‌گیرد، در اولویت قراردادن ایمنی و سلامت کاربران است.

انکودر آسانسور

این وسیله عمل موقعیت یابی آسانسورها را به صورت عمودی را انجام می دهد. حرکت شفت را به کد دیجیتال یا آنالوگ تبدیل می نماید. هر چرخش سیصد و شصت درجه ای معادل یک پالس است. پالس های تولید شده برای این که در تابلو فرمان قابل خواندن شوند، توسط قطعه ی دیگری به نام انکودر بازخوانی می شوند. انکودر وظایف مشخصی دارد که عبارتند از؛ کنترل کردن سرعت آسانسور، کنترل کردن باز و بسته شدن درب های آسانسور، موقعیت یابی آسانسور در جهت عمودی و فرمان های آسانسور. انکودرها از نظر عملکرد به سه نوع؛ انکودر افزایشی، انکودر مطلق و انکودر نسبی تقسیم می شوند. تقسیم بندی دیگر انکودرها بر اساس شکل ظاهری آنان است و به انکودر خطی و دوار تقسیم می شوند. سیم انکودر باید کوتاه باشد. اگر این سیم بلند باشد ممکن است اطلاعات نادرستی را برای دیکودر فرستاده و دیکودر نیز به دنبال آن اطلاعات غلطی برای تابلو فرمان ارسال می کند و تابلو فرمان آسانسور نیز فرمان های اشتباهی صادر می نماید.

ضربه گیر آسانسور (بافر آسانسور)

هنگامی که یک کابین با سرعت ۱۱۵ برابر بیشتر از سیستم نامی خود به سمت پایین حرکت کند، در انتهای انواع آسانسور، چاه آسانسور و درون چاهک، سیستمی به نام ضربه گیر تعبیه شده تا بتواند کابین را روی خود نگاه دارد. تصور کنید آسانسوری سقوط کرده و تعمیر کاری نیز در چاهک‌آسانسور حضور دارد. اگر بافر آسانسور‌وجود نداشته باشد، کابین مستقیما به فرد برخورد کرده و جان وی را خواهد گرفت. حال اگر بافر آسانسورمناسبی وجود داشته باشد، جان فرد تعمیرکار حفظ خواهد شد. بافر آسانسور، باید فضایی مناسب ایجاد کند. این فضا حداقل باید ابعاد ۷۰*۱۰۰*۵۰ سانتی متر باشد. در غیر این صورت، به راه حل های دیگر نیز نیاز است تا جان فردی که در چاهک است حفظ شود. بافر ها بر اساس عملکرد خود، به چند نوع تقسیم میشوند (جذب کننده ی انرژی، مستهلک کننده ی انرژی) بافر ها بر اساس مدل نیز به چندین نوع تقسیم میشود:

الف) بافر یا ضربه گیر آسانسور مکانیکی یا همان خطی: این ضربه گیر از یک فنر که به دور مقطعی دایره یا مربع پیچیده شده است تشکیل شده. خود فنر این نوع بافر، یا فنر لول است یا فنر تخت. این بافر جز دسته بافر های جذب کننده ی انرژی محسوب می شود.

ب) بافر یا ضربه گیر آسانسور پلی اورتان: این نوع بافر برای سرعت های پایین انواع آسانسور کاربرد دارد. چنانچه سرعت حرکتی کابین زیاد است، استفاده از این نوع بافر نفعی برای شما ندارد. این ماده حالت عایق حرارت نیز دارد و در مواردی که آتش سوزی نیز رخ داده است، این بافر می تواند همچنان کاربردی باشد. ماده ی تشکیل دهنده ی این بافر(پلی اورتان) حاصل واکنش دو ماده ی شیمیایی پلی یول و ایزوسیانات می باشد.

ج) بافر یا ضربه گیر آسانسورهیدرولیک: مزیت بزرگ این بافر هیدرولیک آسانسور، قابلیت استفاده آن در انواع آسانسور با هر سرعتی می باشد. برعکس بافر پلی اورتان که در سرعت های بالا توانی ندارد، این مدل بافر در سرعت های بالا بسیار کاربردی است و عملکرد مناسبی از خودش نشان می دهد. سطح هیدرولیکی این بافر قابل تنظیم است.

آنچه که در مورد تابلو فرمان آسانسور باید بدانیم

تابلو فرمان آسانسور قطعه ی بسیار مهم آسانسور محسوب شده که تمامی فرمان هایی که آسانسور از آن تبعیت کرده و بر اساس آن کار میکند، از تابلو فرمان صادر می شود. این قطعه اصلی ترین و مهم ترین قطعه در راه اندازی آسانسور است. تابلو فرمان های رایج در ایران می توان به؛ تابلو فرمان آسانسور هیدرولیک، تابلو فرمان درایو دار و تابلو فرمان دو سرعته اشاره کرد. قیمت این قطعه با توجه به کارکرد و برند ساخته شده متفاوت خواهد بود. وظایف کلی تابلو فرمان آسانسور عبارت اند از:

• کنترل کردن تمامی تجهیزات الکترونیکی (کابین، سوییچ ها، ترمز و…)
• تشخیص دائمی موقعیت کنونی کابین در هر لحظه
• انجام عمل پردازش بر روی فرمان های دریافتی از کابین و تمام طبقات
• کنترل کردن سرعت موتور آسانسور

بیمه و استاندارد های آسانسور

نقش بیمه در آسانسورها بسیار مهم است. اگر آسانسورها بنا به هر علتی دچار آسیب شوند و خسارات مالی و جانی به بار بیاورد، هزینه های تحمیلی بسیار زیاد است. به همین علت نیاز است که یک آسانسور حتما بیمه داشته باشد. برای بیمه کردن آسانسور افرادی مانند مدیران ساختمان می توانند اقدام به بیمه کردن نمایند. در نظر داشته باشید از مرحله ی طراحی گرفته تا تولید قطعات و نصب یک آسانسور، پروسه ای است که افراد زیادی درگیر آن می باشند. بنابراین، این افراد همگی باید نسبت به مسئله ی بیمه آسانسور اقدام نمایند. اگر هر زمان خسارت جانی یا مالی برای هر یک از افرادی که از آسانسور استفاده می کنند به وجود بیاید، دادگاه میزان خسارت را میان افرادی که در این پروسه نقش داشته اند تقسیم می کند.

استاندارد آسانسورها هم به دو نوع استاندارد های اولیه و ادواری تقسیم میشوند. در یک ساختمان که دارای آسانسور است، برای دریافت گواهی پایان کار به ارائه مدرک استاندارد اولیه می باشد. استاندارد ادواری نیز بیانگر این مطلب است که آسانسور سالم بوده و قطعات بدون مشکل به کار خود ادامه می دهند. این استاندارد به صورت سالانه و پس از انجام یکسری بازرسی ها توسط شرکت های معتبر بازرسی آسانسور دریافت می شود. دریافت این استاندارد الزام قانونی ندارد اما مدرکی برای اثبات سلامت آسانسورهای ساختمان است. در ایران انواع مختلف آسانسور با برندهای متفاوت موجود هستند که همانطور که عنوان شد، باید تمامی قواعد و مقررات ایمنی مربوط به آسانسور را مطابق استانداردهای ساخت آسانسور رعایت کنند.