فشارسنج جیوه ای
فشارسنج جیوه ای وسیله ای است که برای اندازه گیری فشار خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه از یک کاف بادی، یک واحد اندازه گیری و یک مکانیسم برای باد کردن تشکیل شده است و به صورت دستی کار می‌کند.
فشارسنج های جیوه ای برخلاف فشار سنج دیجیتالی ( همچون فشارسنج بازویی و عقربه ای ) میزان فشار خون را با ارتفاع ستون جیوه نشان می دهند و نیازی به کالیبراسیون مکرر ندارند.
مانومتر فشارسنج جیوه ای نیز دیواری است. در ادامه قصد داریم به طور تخصصی به این سؤال پاسخ دهیم که فشارسنج جیوه ای چیست و چگونه کار می‌کند؟ همچنین طریقه استفاده از فشارسنج جیوه ای را نیز بیان کنیم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
اجزا و قطعات فشار سنج جیوه ای
دستگاه فشارسنج جیوه ای فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را اندازه گیری می‌کند. فشار سیستولیک یعنی عدد بالاتر، نشان دهنده نیرویی است که قلب شما هنگام تپش بر دیواره شریان‌های شما وارد می‌کند. فشار دیاستولیک یعنی عدد پایین‌تر، نشان دهنده مقاومت در برابر جریان خون، در رگ‌های خونی است.
این مدل فشارسنج از کاف، کیسه هوا، لوله‌های لاستیکی، پوآر و پیچ تنظیم هوا، جیوه، محفظه فلزی مخزن جیوه و پیچ تنظیم مقدار جیوه، یک صفحه فلزی درجه‌بندی شده با فاصله 10 میلی متر جیوه، لوله شیشه‌ای مدرج و پایه دار تشکیل شده است. کاف بادی معمولاً دور بازوی فرد پیچیده شده و برای محدود کردن جریان خون باد می شود. معمولاً کاف به وسیله پوآر با هوا پر می‌شود.
پوآر یک توپ لاستیکی قابل فشار است که توسط یک لوله به فشارسنج متصل می‌شود. پیچ تنظیم هوا بخش دیگری از فشار سنج جیوه ای است که به پوآر متصل است. این قسمت سرعت تخلیه جریان هوا را کنترل می‌کند. لوله قسمت‌های مختلف فشارسنج را به هم متصل می‌کند و به هوا اجازه می‌دهد از پوآر عبور کند و از طریق دریچه آزادسازی هوا به بیرون برگردد.
طریقه عملکرد فشارسنج جیوه ای
به طور کلی فشارسنج‌های جیوه ای دقت بالایی دارند و اغلب به عنوان فشارسنج‌های استاندارد مورد استفاده قرار می‌گیرند. دستگاه فشارسنج جیوه ای دارای یک مخزن جیوه است. این مخزن با یک پیچ، میزان جیوه ورودی و خروجی به لوله شیشه‌ای را تنظیم می‌کند.
وقتی که کیسه هوا یا همان کاف به وسیله پوآر باد می شود، جیوه وارد لوله شده و به سمت بالا حرکت می‌کند. سپس می‌توان طبق حرکت جیوه در ستون، مقدار فشار خون را اندازه گیری کرد. در واقع جیوه موجود در لوله دستگاه، نشان دهنده فشار خون است.
زمانی که هوا از کاف تخلیه می‌شود، سطح جیوه دوباره به حالت اولیه خود باز می‌گردد و روی عدد صفر می‌ایستد. هنگام خواندن فشار باید به اعداد موجود در لوله دقت کرد، این اعداد در دو طرف ستون جیوه قرار دارند.
نحوه اندازه گیری فشار خون با فشارسنج جیوه ای
نحوه کار دستگاه فشار سنج جیوه ای به این صورت است که ابتدا کاف دور بازوی بیمار پیچیده می‌شود. طول کاف باید حداقل برابر با 80 درصد دور بازو باشد. کاف را دور بازو بپیچید و لبه پایینی کاف را به اندازه یک اینچ بالاتر از حفره انتکوبیتال قرار دهید.
می‌توانید در کنار فشار سنج، از گوشی پزشکی نیز برای برای گرفتن فشار خون استفاده کنید. حال به وسیله پوآر شروع به باد کردن کاف کنید. هنگامی که کاف را باد می‌کنید، سطح جیوه در لوله بالا می‌رود. پس از باد کردن به اندازه کافی، به آرامی پیچ پوآر را باز کنید تا هوا تخلیه شود.
اولین صدای تق تق (کوروتکف) یا ایستادن روی لوله جیوه، نشان دهنده فشار سیستولیک یا همان فشار بالا است. هنگامی که صدای تق تق ناپدید می‌شود یا دوباره سطح جیوه روی یک عدد دیگر می‌ایستد، نشان دهنده فشار دیاستولیک یا همان فشار پایین است.
به‌عنوان‌مثال زمان گرفتن فشار خون یک شخص می‌گویند فشار فرد 12 روی 8 است. 12 فشار سیستولیک و 8 فشار دیاستولیک را نشان می‌دهد. در زمان گرفتن فشار افراد از آنها بخواهید صاف بنشینند و بازویشان صاف و در سطح قلب باشد.
مزایای دستگاه فشارسنج جیوه ای
بزرگ‌ترین مزیت استفاده از فشارسنج‌های جیوه‌ای این است که استفاده از آنها بسیار آسان بوده و بسیار با دوام هستند. همچنین این نوع از فشارسنج‌ها می‌توانند دقیق‌ترین نتایج را نشان دهند. فشارسنج جیوه ای قابل حمل است و شما می‌توانید آن را در کیف مخصوص خود فشار سنج به راحتی جا به جا کنید. این مدل از فشارسنج‌ها نسبت به فشارسنج دیجیتالی، قیمت مناسبی دارند، اما حین کار با آنها باید دقت بیشتری داشته باشید.
معایب دستگاه فشارسنج جیوه ای
با توجه به سمی بودن جیوه، استفاده از فشارسنج جیوه ای در برخی کشورها ممنوع شده است و به جای آن از انواع دیگر فشارسنج‌ها ( مثل فشار سنج بازویی ) استفاده می‌شود. به طور کلی این یک دستگاه پزشکی حجیم است که برای جلوگیری از آسیب رساندن به لوله حاوی جیوه باید به دقت مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر این، کار با این دستگاه نیاز به تمرین دارد و برای مصارف خانگی مناسب نیست. شکننده بودن نیز از دیگر معایب فشار سنج جیوه ای به شمار می‌رود. همچنین افراد دارای ناتوانی شنوایی یا بینایی نمی‌توانند از این دستگاه استفاده کنند.
معرفی چند مدل فشارسنج جیوه ای
فشارسنج‌های جیوه ای در مدل‌ها و برندهای مختلفی در بازار موجود هستند و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. یکی از معتبرترین و باکیفیت‌ترین برندهای فشار سنج جیوه ای ریشتر است. از دیگر برندهای معروف و با کیفیت می‌توان به فشارسنج جیوه ای ارکا، زنیت مت، A&D و آلپیکادو اشاره کرد.
همچنین فشارسنج‌های جیوه ای برند Omron و EmsiG نیز جزو بهترین و دقیق‌ترین فشارسنج‌ها هستند. فشارسنج‌های جیوه ای اغلب به صورت رومیزی عرضه می‌شوند. لازم به ذکر است که در زمان خرید این نوع از فشارسنج‌ها باید به کیفیت و برند آنها توجه کنید.
