دستگاه نبولایزر چیست؟

Compressor nebulizer

مقدمه

دستگاه نبولایزر جزو دستگاه‌های قدرتمند و قابل اطمینان و مناسب برای مصرف داروهایی است که باید از طریق ریه جذب شوند.

این دستگاه‌ها داروهای مایع یا محلول در مایع را به شکل ریز مولکول (بخار ) تبدیل نموده در هوا معلق می‌نماید و در مسیر ماسک به سمت سیستم تنفسی بیمار هدایت می کنند.

دستگاه نبولایزر چیست؟

دستگاه نبولایزر دستگاهی بسیار موثر در بیماری های تنفسی می باشد که تاثیر داروهای استنشاقی را با سرعت بیشتری به بافت های تحتانی دستگاه تنفس (کیسه های هوایی متصل به نایژک ها) می‌رساند بدون اینکه روی اندام های دیگر تاثیر بگذارد.

این دستگاه به بیماران مبتلا به آسم شدید، برونشیت و همینطور بیماری‌هایی که دستگاه تنفس را درگیر می‌کند، توصیه می شود.

یک نفس راحت با نبولایزر

ما برای تنفسی راحت، نیاز به ریه هایی با عملکرد عالی داریم. گلبول های قرمز موجود در مویرگهای خونی، که از ریه ها می گذرند، اکسیژن را دریافت کرده و به سرتا سر بدن می رسانند.

بعضی بیماران بخاطر نارسایی در دستگاه تنفسی نیاز به استفاده از برخی داروها دارند که باید به عمیق‌ترین بافت های ریه برسد و آنها هم بتوانند لذت یک تنفس راحت را تجربه کنند.

نبولایزر دستگاهی است که داروهای استنشاقی این بیماران را از حالت مایع به غبار تبدیل کرده و می تواند به تحتانی ترین بافت های دستگاه تنفسی بیمار برساند.

نحوه استفاده از دستگاه نبولایزر چگونه است؟

نبولایزر، داروی بیماران ریوی را به ذرات مایع به اندازه 0.7 میکرون در می آورد تا بیمار بتواند برای درمان بیماری‌اش آن را استنشاق کرده و بهبود بیاید.

این روش جایگزینی برای داروهای خوراکی و تزریقی است که برای بیمار کمتر موثر بودهاند و البته جایگزین خوبی برای اسپری‌های باد‌وز هم می‌باشد.

بخار حاوی ذرات دارو (به صورت ذرات مایع) وارد ریه بیمار شده مانع تجمع ترشحات و خلط های ریوی می‌شوند.

دستگاه نبولایزر چه مزایایی نسبت به داروهای تزریقی و خوراکی دارد؟ 

1. استفاده ی آن برای افراد مسن راحت‌تر از استفاده از اسپری است. (نیازی نیست هنگام استنشاق دارو، نفس عمیق بکشید.)
2. نوزادان و کودکان راحت تر از آن استفاده می کنند.
3. هنگام حملات ریوی به خصوص حمله آسم استفاده از آن سریع تر است
4. در برخی از نبولایزر‌ها می توان چند دارو را با هم مخلوط کرده و استنشاق کرد.

انواع دستگاه نبولایزر

1. دسکتاپ:  مناسب برای استفاده در فضاهای پوشیده و بسته مانند محیط منزل یا محل کارو …(با باتری های قابل شارژ کار می کنند.)
2. دستی: این مدل از نبولایزرها قابل حمل، کوچک و سبک وزن هستند که بزرگترین مزیت آنها نسبت به مدل دسکتاپ می باشد. (با منابع برقی مانند آداپتور خودکار 12 ولت یا باتری  کار می کنند.)

انواع سیستم های دستگاه نبولایزر

سیستم های دستگاه نبولایزر در سه گروه دسته بندی می شوند که شامل؛

الف)جت نبولایزرها

این مدل قدیمی تر از مدل اولتراسونیک و مش می باشد.

داروی مایع به وسیله یک کمپرسور از پیستون عبور کرده و تبدیل به بخار می شود و مصرف دارو را برای بیمار راحت تر می کند.

سر صدای زیادی ندارد و در درمان های بالینی به اندازه نمونه های جدیدتر موثر است.

برای انتقال داروهایی که نمی‌توان آن ها را با اسپری بادوز، مصرف کرد، استفاده می شود.

الف) جت نبولایزرها

به 4 گروه تقسیم می شوند: 

1. جت نبولایزر با لوله چین دار
2. جت نبولایزرها با کیسه جمع کننده
3. جت نبولایزرهای تقویت شونده با تنفس
4. جت نبولایزرهای فعال شونده با تنفس

ب) نبولایزرهای اولتراسونیک

نبولایزرهای اولتراسونیک، ذرات افشانه ای کریستال پیزوالکتریک را که در فرکانس های بالا ارتعاش می کند، می سازند به زبانی ساده تر برای تبدیل دارو به بخار از ارتعاش صدا با فرکانس بالا استفاده می کند.

این مدل بی صدا بوده و دارو را سریع تر از نوع جت یا کمپرسوری ارسال می کند.

نبولایزرهای اولتراسونیک به  دو گروه مختلف تقسیم می شوند؛

1.نبولایزرهای اولتراسونیک با حجم بالا

2.نبولایزرهای اولتراسونیک با حجم کم

پزشکان معمولا برای درمان بیماران فیبروز کیستیک (بیماری سفتی مخاط) نبولایزرهای اولتراسونیک، را توصیه می کنند.

پ) مش نبولایزرها

مش نبولایزرها از فناوری میکروپمپ برای تولید ذرات افشانه ای  استفاده می کنند. مش نبولایزرها می توانند به دو گروه تقسیم شوند:

1. مش نبولایزرهای فعال
2. مش نبولایزرهای انفعالی

چرا تمیز نگه داشتن دستگاه نبولایزر اهمیت دارد؟

محیط گرم و مرطوب لوله‌ها و محفظه های نبولایزر برای رشد میکرو‌‌‌‌ارگانیسم‌ها محیطی مناسب فراهم می کند، از این رو استریل و تمیز بودن دستگاه برای سلامت بیمار اهمیت زیادی دارد.

نحوه تمیز کردن دستگاه نبولایزر چگونه است؟

حتما فنجان و دهانه‌ی دارو را با صابون و آب گرم بشویید و خوب آب بکشید و روی حوله ایی تمیز قرار دهید تا خودش در مجاورت هوا خشک شود.

بعد از هربار مصرف این عملیات پاکسازی باید انجام شود. دقت داشته باشید که لوله ها خیس نشوند. (اگر خیس شوند یا شسته شوند باید تعویض گردند. در صورت خیس شدن لوله باید آن را تعویض کنید.) 

ضدعفونی کردن دستگاه باید هفته ای یکبار انجام شود. ضدعفونی کردن را حتما بر‌‌اساس دستورالعمل سازنده دستگاه انجام دهید.

دقت کنید نباید از یک نبولایزر به صورت مشترک استفاده کنید و هر فرد باید نبولایزر شخصی خودش را داشته باشد.

چگونه و از کجا می توانیم این دستگاه را تهیه کنیم؟

• قبل از خرید دستگاه نبولایزر حتما با پزشک خود مشورت کنید تا برای تهیه نبولایزری که مناسب دارو و شرایط شماست شما را راهنمایی کند.
• می توانید از داروخانه ها و یا از سایت مد کده به صورت آنلاین خرید کنید.

منبع:

1.آلبوترول (مسیر استنشاق). (2015 ، 1 آوریل)
mayoclinic.org/drugs-suppplement/albuterol-inhalation-route/proper-use/drg-20073536

2.مولن ، آ. (2015 ، فوریه). استفاده از نبولایزر
nationaljewish.org/healthinfo/medications/lung-diseases/devices/nebulizers/instructions/