گیاه شناسی گل رز:

 

رُزها یا گل سُرخ ها یکی از مهمترین دسته گیاهان میباشد که دردنیای باغبانی ، از محبوب ترین درختچه های گلدار است .رُز، یا گل سُرخ ، جنسی ازخانواده گل سُرخ ها یا(Rosacea) رُزاسِه میباشد که بوته هایش پاکوتاه و پا بلند و رونده با ساقه های چوبی است و در بعضی گونه ها برگهایش غیر دائمی و در برخی دائمی میباشد .

در اقسام اصلی و اولیه بوته ها صورت بدوی خود را داشته ، بصورت کُرپه و پُر تیغ و خار میباشد ، ولی پس از گشنگیری و بدست آوردن اقسام و جورهای تازه که بیشتر بوسیله پیوند روی پایه های اقسام وحشی درست شده ، صورت آن دگرگون شده و تا اندازه ای به میل پرورش دهندگان تغییر صورت داده به اشکال مختلف : کُرپه ، چتری ، مجنون ( آویزان ) و بقول فرانسویان ( گل رُز گریان ) و غیره درآمده است .

تیره رزها ، دارای بیش از ۳۰۰ گونه گیاهان گلدار چوبی می باشد که شامل هزاران گونه مختلف در طی قرن ها است.

در حالی که گل‌های رز بومی  تقریبا در هر قاره ای یافت می‌شوند ، اکثر گونه های رشد یافته در مناظر که دیده می‌شوند، هیبریدی چند نسلی هستند که  گونه اصلی آنها مدتهاست که فراموش شده اند.

هنگامی که شما یک تنوع رنگ مدرن را خریداری می‌کنید، تقریبا همیشه با نام رقم منحصر به فرد به جای نام گونه به فروش می‌رسد.

هنگام خرید یک نوع گل رز مدرن ، تقریبا همیشه با یک نام منحصر به فرد به فروش می رسد تا نام نوع گونه حقیقی اش.

مشخصات یک نوع خاص گل رز را فقط می توان با در نظر گرفتن کلاس گل رز مورد نظر ، کاملاً درک کرد. روش های زیادی برای طبقه بندی گل رز وجود دارد ، اما متداول‌ترین آن‌ها سیستمی است که در حال حاضر توسط انجمن رز آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد که از دسته های زیر استفاده می کند ، در اینجا نمونه های آن را معرفی و توضیح خواهیم داد:

 

۱- رز های هیبرید چای (Hybrid tea roses) :

رزهای هیبرید چای یا رز های گل درشت که از تلاقی رزهای اروپایی و چینی بدست می آید  که بعنوان گل شاخه بریده از آنها استفاده  می شود و در گرمای تابستان گل نمی دهند و پرورش آنها در مناطق گرم اصلا  توصیه نمی شود.

جزء محبوب ترین گروه از گل رز بوده ، همچنین دارای شکوفه های بزرگ و زینتی با ۳۰ تا ۵۰ گلبرگ می باشد که از ساقه های بلند جوانه می زنند.

هزاران گل رز ترکیبی وجود دارد که پرورش داده شده اند و با معرفی گونه های جدید به طور مداوم ، جایگزین انواع منسوخ شده می شوند.

 

۲- گل رز گراندیفلورا (Grandiflora) :

این نوع از رز ها را می توان به عنوان یک گروه از گل های رز هیبرید چای دانست. این نوع گل رز اغلب بسیار بلند بوده  با شکوفه هایی که به صورت گروهی در ساقه ها دیده می شود.

۳- گل رز فلوریبوندا (Floribunda roses) :

بعد از رز های هیبرید چای و گراندیفلورا ، این نوع از رز ها جزء محبوب ترین ها هستند. مانند رز گراندیفلورا گل های خود را به صورت خوشه های بزرگ نمایان میکند ، با این تفاوت که این نوع به طور مداوم شکوفه می دهد ، در حالی که رز های هیبرید چای و گراندیفلورا در طول شش تا هفت هفته شکوفه میدهند. نگهداری از رز فلوریبوندا نسبت به رز هیبرید چای و گراندیفلورا بسیار آسان تر است.

رز فلوریبوندا یکی از رزهای پرورشی و از گروه رزهای باغی جدید است. چهار فصل گلدهی دارد. از ویژگی‌های آن با دوام بودن گل آن است. اندازه گل متوسط بوده و قطر گل بین ۱۱–۵ سانتیمتر است^.

اولین نمونه از این گل در سال ۱۹۰۷، از ترکیب رز دورگه چای و رز پولیانتا به وجود آمده‌است. سپس با رز چینی و رز خوشه‌ای نیز ترکیب شده‌است. طول بوته آن بین ۷۰ تا ۱٫۲ متر است. گل آن از نوع خوشه‌ای است و در اوج زمان گلدهی بوته با گل پوشانده می‌شود. از نظر تنوع رنگ گل بسیار غنی است و گل بریدهٔ آن ساقهٔ محکمی دارد و مناسب گذاشتن در گلدان است.

 

۴- گل رز پولیانتا (Polyantha roses) :

این دسته از رزها شبیه به فلوریبوندا هستند ، اما گیاهان کوتاه تر به همراه شکوفه های کوچک تری را دارا می باشند.

اغلب به عنوان حصار برای باغ و لبه های مکان مورد نظر برای تزئین استفاده می شوند.

 

۵- گل رز مینیاتوری و مینی فلورا (Miniature rose and miniflora roses) :

گل رز مینیاتوری اساسا کوتاهتر بوده و گل هایش فشرده تر و جمع و جور تر از رز هیبرید چای یا گراندیفلورا هستند. معمولا بیش از ۳۸ تا ۷۶ سانتی متر رشد نمی کنند. گل مینی فلورا دارای گل هایی با اندازه متوسط ، کوچکتر از فلوریبوندا اما بزرگ تر از مینیاتوری است.

رز مینیاتوری از گیاهان زینتی و تجاری می باشد که کاربردهای زیادی به خصوص در طراحی فضای سبز دارد. همانطور که از اسمش مشخص است از این گل می توان در منزل هم نگهداری کرد. پس کسانی که عاشق گل رز می باشند می توانند با پرورش گل رز مینیاتوری در گلدان یک بوته رز زیبا داشته باشند.

 

۶- گل رز بوته ای یا درختچه ای (Shrub roses) :

گل های رز در این گروه بخاطر رشد گسترده ی نامنظم و پراکنده شان به راحتی قابل تشخیص هستند. انها می توانند بین ۱٫۵ تا ۴٫۵ متر از هر جهت رشد کنند. رز های بوته ای به دلیل مقاومت در برابر سرما و تولید خوشه های فراوان قابل توجه هستند. چندین زیر مجموعه در این گروه وجود دارد ؛ یکی از مهم ترین انها ، گل انگلیسی دیوید آستین است که شامل گونه هایی شبیه گل های رز قدیمی باغ با رایحه ای شاداب و دلنشین به همراه شکوفایی مکرر هستند.

 

۷- گل رز بالا رونده یا رامبلر (Climber/ rambler roses) :

انواع مختلفی از گل رز بالا رونده وجود دارد که روش کاشت همه آنها مشابه می باشد و این کار در هر زمانی بین بهار تا پاییز امکان پذیر است. گل های رز رونده در حیاط منزل و اطراف خانه منظره زیبا و دیدنی را ایجاد خواهند کرد.

این گونه از رز ها شامل گل های هر دسته ای می باشد که میتوان ان ها را بر روی حصار ها ، نرده ها ، آلاچیق ها و درختان با استفاده از چوب بلند و یا هر محافظی پروراند. در واقع میتوان گفت که گل های بالارونده جزء دسته ای مستقل برای خود در بین انواع رز ها نیستند بنابراین ممکن است هر گونه گل رزی به عنوان گل بالارونده محسوب شود.

رز های بالارونده گیاهانی مستقل نیستند ؛ انها باید به تکیه گاه های عمودی خود متصل شوند تا به سمت بالا رشد کنند.

 

۸-  رز پاسیویی

اگر گل رزی می خواهید که بزرگ تر از گل مینیاتوری اما نه به بزرگی اندازه یک رز استاندارد باشد، رزهای پاسیویی را امتحان کنید. این رز ها نوعی از فلوریبوندا هستند که در مقیاس کوچک تری پرورش می یابند.

۹- رز هلندی

یکی از زیباترین انواع گل رز گل رز هلندی است که با نگاه کردن به آن اوج زیبایی این گل را می بینیم.
این گل گلبرگ ها و شکوفه های بزرگی دارد و انواع آن شامل رنگ زرد و طلایی است.
اگر در مسیر رشد صحیح خود باشد بسیار خوش رنگ خواهد بود.
عطر این گل، سبب شده تا جزء انواع رزهای پر طرفدار باشد.

از خانواده های گل های دو رگه چای به شمار می آید.

قدرت عطر آن بسیار قوی است و دارای بوی شیرین و دل انگیزی است.
گل دهی آن به صورت تکرار بر شاخه است.
ارتفاع و عرض این گل به ابعاد۶۰ تا ۹۱ سانتی متر می رسد.
این گل برای نگهداری در باغ و باغچه و مکان های کوچک مناسب است.

۱۰- گل سُرخ پاکوتاه :

بوته هائیست که پیوند آنرا روی ریشه یا ساقه نزدیک بخاک زده و میگذارند از پیوند چند شاخه بیرون آید و در اثر هَرَس همه ساله آنرا کوتاه نگهمیدارند ، بطوری که بسته به جنس آن بلندی بوته ها از ۲۰ سانتیمتر تا یک متر بلند تر نمی شود .

 

۱۱- گل سرخ کُرپه :

که پس از پیوند نزدیک خاک در اثر هَرَس نوک شاخه ها می گذارند شاخه های فرعی آن زیاد شود تا بوته بصورت کُرپه درآید .

۱۲- گل سرخ با ساقه بلند یا نیمه بلند :

عبارت از بوته هائیست که پیوند را روی یک ساقه صاف و لخت تسترن کوهی به بلندی یک متر تا یک متر و نیم می زنند . پس از نمو پیوند ، ساقه نسترن بتدریج قوی شده رنگ قهوه ای بخود گرفته راست می ایستد . باغبان میتواند شاخه هایی که از پیوند میروید را به میل خود بهر شکل بخواهد درآورد .

۱۳- گل سرخ مجنون :

که از پیوند اقسام رونده روی پایه بلند نسترن کوهی بدست می آید

هنگام انتخاب گل رز دلخواهتان در نظر داشته باشید که در کدام دسته بندی قرار می گیرد ، چرا که اطلاعات مهمی را در مورد خصوصیات ، نحوه نگهداری و رشد گیاه در اختیار شما قرار می دهد. ویژگی های بسیاری وجود دارد که هنگام انتخاب گل رز برای چشم انداز باغ باید در نظر داشت ، مانند رنگ ، بوی گیاه ، ویژگی های مختلف رشد و مقاومت ان دربرابر بیماری.

۱- رز بونیکا (Bonica) :

رز بونیکا از نوع رز های بوته ای بوده که دارای گل های صورتی روشن است. این گل از بهار تا پاییز به طور مرتب شکوفه های معطر ۵ تا ۷ سانتی متری میدهد. این گیاه مناسب آب و هوای خنک است که رشد خوبی در این گونه مناطق دارد.

بونیکا منطقه بومی مشخصی ندارد و گیاهی ترکیبی می باشد ، نیاز به نور: آفتاب کامل.

 

۲- رز پارفیت گیلاسی (cherry parfait) :

رز پارفیت گیلاسی زیر مجموعه رز های فلوریبوندا است که دارای گلبرگ هایی با طرح دو رنگ ، گلبرگ های سفید و لبه های قرمز می باشد. دارای برگ های سبز تیره هستند. نسبتا به صورت پر پشت رشد میکنند و بوته هایی انبوه مانند هستند.

این نوع رز گیاهی ترکیبی بوده و بومی منطقه خاصی نمی باشد ، قد ان بین ۹۰ تا ۱٫۲۰ سانتی متر است و به نور کامل خورشید نیاز دارد.

 

۳- رز آتشین مردن (Morden fireglow) :

جز زیر مجموعه گل های فلوریبوندا بوده که شکوفه هایی به رنگ نارنجی و بیشتر قرمز در آمده است. دارای گل های حجیم و مات هستند به این معنا که برگ هایشان براق نیستند. این گل رز مقاومت خوبی در برابر سرما داشته و رایحه ای ملایم و دلنشین دارد.

به دلیل شاخ و برگ های سبز و براق ، گلی مناسب برای استفاده به عنوان گل بریده محسوب می شوند.

این رز ها بومی مکان خاصی نبوده زیرا گیاهی ترکیبی هستند و نیاز به نور آفتاب کامل دارند. قد انها بین ۶۰ تا ۱٫۲۰ می باشد.

۴- رز غروب آفتاب تاهیتی (Tahitian sunset) :

جزء رز های هیبرید چای می باشند که دارای گل های رنگارنگ زرق و برق دار صورتی و زردآلو رنگ هستند. ۱۵ سانتی متر طول دارند و بوی عرق رازیانه دارند. برگ های نیمه براق و سبز تیره ای دارند که از بهار تا پاییز به مرتب مکرر شکوفا میشوند.

این گیاه ، گلی ترکیبی بوده و بومی منطقه مشخصی نیستند ، قد انها بین ۱۵۲ تا ۱۸۲ سانتی متر می باشند و به نور کامل آفتاب برای رشد مناسبشان نیاز دارند.

گل رز رنگ های مختلفی دارد ، از این رو معانی انها هم با یکدیگر متفاوت هستند ، جهت کسب اطلاعات بیشتر در قسمت معنی و نشانه رنگ های گل رز با ما همراه باشید.

انواع و اقسام حاصله از گل سرخ

۱ – گل سرخ فرانسه ( رُز دو فرانس Rosier de france)

  ۲ – نسترن (اکلانتیِرEglantier)

  ۳ – گل چای ( رُزیِه آدور دوته Rosier aodeur de the)

 ۴ – گل سرخ ایران ( رُزیِه دو پِرسRosier de Perse)

۵ – گل سرخ با گلهای متعدد( رُزیِه مولتی فلور پُلی آنتاRosier Multiflore Polyanta)

  ۶ – گل سرخ مینیاتور( رُزیِه مینیاتورRosier Miniature )

  ۷ – گل سرخ بَنگال ( رزیِه بنگالRosier Bengale )

تفاوت های رز ایرانی و هلندی در چیست ؟

اولین مورد شکل ظاهری و سایز غنچه
ساقه های رز ایرانی مملو از خار و ساقه های رز هلندی بسیار کم خار هستند.

مورد دوم اینکه رز قرمز ایرانی دارای گلبرگ معمولی و قرمز روشن و رز هلندی با گلبرگ مخملی و قرمز تیره است. فروش رز ایرانی در بازار گل بصورت دسته های ۵۰ تایی و رز هلندی ۲۰شاخه ای است

چه نکاتی را

چه نکاتی را قبل از پرورش گل رز باید دانست

رز ها معمولا از اواسط بهار تا پاییز رشد می کنند.

رز ها حداقل به ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم نیاز دارند.

زمانی باید گل رز را پرورش دهید که دما بین ۴۰ تا ۶۰ درجه فارنهایت در طول روز باشد.

رز زمانی رشد می کند که PH خاک بالا و خاک بارور باشد.

معمولا این گل ها توانایی روییدن در جنگل را ندارند.

رز ها به آب زیادی نیاز دارند و باید سعی کنید که بر اساس شرایط اقلیمی و نوع خاک به آن ها آب دهید.