فهرست مطالب
یکی از دردهای رایجی که معمولاً در سنین متفاوت گریبان گیر افراد میشود درد کمر است. کمردرد را میتوان اینگونه تعریف کرد نوعی درد موضعی که از قسمت پایینی دندهها شروعشده و تا قسمت بالای چینخوردگیهای تحتانی ماهیچههای سرینی ادامه پیدا میکند که گاها باعث درد و ناراحتی پاها نیز میشود.
کدام کمردردها را جدی بگیریم؟
در آغاز این مقاله کمردرد را یک درد رایج میان مردم خواندیم چراکه حدود 80 در صد از مردم در طول عمرشان کمردرد را تجربه میکنند و دلیل بارز آن را میتوان فتق دیسک یا کشش عضلانی دانست که معمولاً موضوعات نگرانکنندهای نیستند و امکان اینکه بهمرورزمان بهبود پیدا کنند وجود دارد. دکتر آلن چو معاون بالینی بیمارستان توانبخشی پزشکی دانشگاه کلمبیا در مورد این نوع کمردردها میگوید اگر به تازگی در ناحیه کمر خود احساس درد و ناراحتی میکنید نیازی نیست به پزشک مراجعه کرده و دارو مصرف کنید چراکه برخی کمردردها با انجام حرکات ورزشی، یوگا و حتی ماساژ بهبود پیدا میکنند. اما در نقطه مقابل برخی کمردردها بسیار خطرناک بوده و اگر بهموقع درمان نشوند میتوانند مشکلات جبرانناپذیری را برای فرد داشته باشند.
کدام علائم نشان میدهند که کمردرد شما خطرناک است؟
با ما همراه باشید تا این علائم را با همدیگر مرور کنیم.
کمردردهای خطرناک
کمردردهایی که باعث از دست دادن کنترل مثانه و روده میشوند.
این مشکل خاص ممکن است نشانه سندروم دم اسب باشد که از میان هر 33 هزار نفر یک نفر به آن مبتلا میشود. سندروم دم اسب بهمرورزمان باعث فشرده شدن ستون فقرات شده و قدرت تحرک را از فرد بیمار میگیرد. دکتر مت لیکینز از اولین جراحان فیزیوتراپی در دیترویت دراینباره میگوید در تمام 24 سالی که خدمت کردم فقط دو بیمار مبتلا شده به سندروم دم اسب مشاهده نمودم و هردوی آنها نیز نیاز به جراحی فوری داشتند و اگر بهموقع عمل نمیشدند ممکن بود کاملاً فلج شده و کنترل روده و مثانه را بهطور کامل از دست بدهند و همین طور دچار اختلال در عملکرد جنسی خود نیز شود.
کمردردهای شبانه
بسیاری از بیماران مبتلا به کمردرد شبها هنگام خوابیدن با مشکل مواجه میشوند که معمولاً با تغییر وضعیت بدن خود و انتخاب یک وضعیت مناسبتر این مشکل تا حدودی حل میشود؛ اما اگر فرد در هیچ وضعیتی درد کمرش هنگام خواب بهبود نیابد باید حتماً باید به پزشک مراجعه نماید. دکتر وایت پلینز از کارشناسان باتجربه درمان اعصاب دراینباره میگوید این درد ممکن است از علائم و نشانههای تومور نخاعی باشد و درگاهی مواقع نیز میتواند از نشانههای عفونت استخوان ستون فقرات باشد.
در هر صورت در صورت مشاهده این نشانهها سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
کمردردی که محل دردش به سختی مشخص میشود
شاید برایتان عجیب باشد که نوعی از کمردرد وجود دارد که میتواند نشاندهنده حمله قلبی باشد این نوع درد در قسمتهای پایین و بالای کمر که به عضله خاصی مربوط نمیشوند وجود دارد و در اکثر مواقع این درد با درد قفسه سینه نیز همراه است. اگر علاوه بر این نشانهها دچار درد در قسمت فک، حالت تهوع و تنگی نفس هستید نیاز است که سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
بهطورکلی کمردردی که به صورت ناگهانی خودش را نشان میدهد، نیاز به معاینات پزشکی دارد.
کمردرد و سفتی عضلات هنگام صبح
هر انسانی صبح که از خواب بیدار میشود ممکن است دچار گرفتگی، سفتی و درد عضلات بشود و این یک امر کاملاً طبیعی است؛ اما اگر این گرفتگیها و دردها بیش از 30 دقیقه طول بکشند و زمانی که فرد حرکت میکند این دردها شدیدتر شوند ممکن است بهنوعی آرتریت التهابی به نام اسپوندیلیت آنکیلوزان یا رماتیسم ستون فقرات که یک بیماری بسیار رایج در بین افراد جهان است دچار شده باشد. اگر این عارضه بهموقع درمان نشود باعث درگیر شدن مهرههای کمر فرد بیمار میشود و تحرک را برای او بسیار دشوار میکند و همچنین اسپوندیلیت آنکیلوزان ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی را در فرد بیمار افزایش میدهد. پس نتیجه میگیریم تحت هیچ شرایطی این نوع کمردرد را نادیده نگیرید. درمان این عارضه بهطورمعمول شامل مصرف نمودن داروهای بدون نسخه و داروهای بیولوژیک و همچنین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی NSAID میشود.
کمردردی که دارای خطر شکستگی است
اگر این اواخر تصادف کردهاید یا داروهای استروئید خوراکی که باعث تضعیف استخوانها میشوند مصرف میکنید و یا اینکه به پوکی استخوان مبتلا هستید در صورت بروز هرگونه درد در ناحیه کمر به پزشک مراجعه کنید. چراکه در این شرایط این احتمال وجود دارد که به شکستگی ستون فقرات دچار شده باشید که باعث کوتاه شدن قد، به هم ریختن وضعیت بدن و یا در برخی موارد به وجود آمدن مشکلات تنفسی و گوارشی میشود. شاید در اینگونه موارد به آتل برای کمر، فیزیوتراپی، داروهای تسکیندهنده درد و گاهی اوقات به عمل جراحی نیازمند باشید.
دیسک کمر چیست؟
ما انسانها معمولاً در ستون فقرات خود دارای 26 مهره هستیم.
این مهرهها از طریق صفحات غضروفی قابلانعطافی که اصطلاحاً به آنها دیسک بین مهرهای میگویند از هم جدا میشوند.
وظیفه دیسک ها جلوگیری کردن از فشار مهرههای بالایی به مهرههای پایینی هست.
اگر به هر دلیلی دیسک از محل استقرار خود دچار بیرونزدگی شود بر رشتههای نخاع فشار وارد کرده و باعث ایجاد درد شدید در کمر و پاها میشود به این عارضه اصطلاحاً دیسک کمر میگویند. معمولاً کسانی که دچار این بیماری میشوند دهه سوم عمر خود را پشت سر گذاشتهاند اما گاهی این بیماری در سنین پایینتر نیز اتفاق میافتد که به آن دیسک جوانی میگویند که معمولاً به خاطر ضربه دیدن در قسمت کمر اتفاق میافتد؛ اما دلایلی دیگری ازجمله چاقی، ورزشهای سنگین، تصادف، جابهجا شدن مهرهها و گاها موارد مادرزادی نیز میتوانند در دیسک کمر نقش داشته باشد.
آیا درد سیاتیک همان بیرونزدگی دیسک است؟
درد پاره شدن دیسک با درد بیرونزدگی آن تفاوت زیادی دارد.
کسانی که دیسک آنها پاره میشود درد عجیب و مبهمی را در قسمت کمر خود احساس میکنند.
کمردردهایی که با پوکی استخوان به وجود میآیند
آرتروز و پوکی استخوان از دیگر عواملی هستند که باعث بروز کمردردها میشوند.
هنگامیکه پوکی استخوان در فرد بیمار شدت یابد موجب نوعی شکستگی میکروسکوپی درون استخوانها میشود که موجب ایجاد درد در ناحیه کمر میشود. اگر پوکی استخوان بسیار شدید باشد باعث شکستگی و فرورفتن مهرهها میشود. در این شرایط خاص درد کمر بسیار شدید است و فرد بیمار هنگام خوابیدن و بلند شدن با مشکل مواجه میشود اگر این نوع عارضه بهموقع درمان نشود موجب قوز و گوژپشتی فرد بیمار میشود.
درمان کمر درد
پیش از طی نمودن مراحل درمانی ابتدا باید علت کمردرد تشخیص داده شود، کمردردهایی که بیش از شش هفته بهبود نیابند باید توسط پزشک متخصص بررسیشده و برای آنها درمان خاصی تجویز شود. کمردردها معمولاً با روشهایی مثل تجویز دارو و گاها با عملهای جراحی درمان میشوند. دردهای عضلانی نیز با مصرف انواع مسکنها و شل کنندههای عضلات قابلدرمان هستند؛ اما باید به این نکته نیز توجه داشت که فرد بیمار به هیچوجه نباید سرخود دارو مصرف کند و حتماً داروها و یا مسکنها را زیر نظر پزشک متخصص مصرف کند. برای درمان دردهای عضلانی میتوان از روشهای فیزیوتراپی مثل گرم نگهداشتن عضله، تحریک الکتریکی و گاهی در صورت لزوم از لیزرهای کمتوان و پرتوان استفاده کرد.
درمانهای دیسک کمر
برای درمان دیسک های بین مهرهای در مرحله اول مصرف دارو و استراحت بین سه روز تا یک هفته در نظر گرفته میشود. اگر بعدازاین مدت درد بیمار تسکین پیدا نکرد جراحی دیسک در نظر گرفته میشود. جراحی دیسک در 80 تا 90 درصد موارد موفقیتآمیز است. یکی دیگر از درمان¬هایی که برای دیسک کمر در نظر گرفته میشود روش نوکلئولیز یا همان تزریق مواد به داخل دیسک است این درمان هنگامی در نظر گرفته میشود که فرد به تازگی دچار دیسک کمر شده باشد و معمولاً برای دیسک های کهنه در نظر گرفته نمیشود. هنگامی که درد کمر فرد بیمار به پاهای او نیز سرایت کرده باشد و این درد با سردی و گزگز شدن همراه باشد روش جراحی بسته در نظر گرفته میشود که در اکثر مواقع شرایط درمان فرد بیمار را فراهم میآورد.
حدود 10 روش جراحی بسته وجود دارد که بهترین آنها عملهای لیزر هستند.
شرایط این عمل بهگونهای است که بدون اینکه فرد بیمار بیهوش شده باشد سوزنهای ظریفی را وارد دیسک میکنند و سپس از طریق ورود فیبر نوری به دیسک مقدار مشخصی تابش و انرژی به دیسک وارد شده و عارضه دیسک درمان میشود. در این نوع عمل بیمار نیاز به بستری شدن هم ندارد و معمولاً پس از یک تا دو روز به شرایط ایدئال خود باز میگردد.