بیماری زخم معده

حتما تا به حال اسم بیماری زخم معده را شنیده‌اید. این بیماری به معنی نوعی آسیب خوش‌خیم در معده است که نام دیگر آن «پپتیک اولسر» است. در گذشته‌های نه‌چندان دور تصور می‌شد شیوه زندگی مانند علاقه زیاد به غذاهای پرادویه یا شغل‌های استرس‌زا، علت زخم معده هستند اما امروزه پزشکان دریافتند که علت اصلی زخم‌ معده، استرس یا رژیم غذایی نیست بلکه آلوده شدن به باکتری خاصی به نام هلیکوباکتر پیلوری علت اصلی آن است.

زخمهای معده شامل:

• زخم معده که در قسمت داخلی معده ایجاد می شود.

• زخمهای اثنی عشر که در قسمت داخلی قسمت بالای روده کوچک شما (اثنی عشر) اتفاق می افتد.

• شایع ترین علل زخم های پپتیک عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی مدت از آسپیرین و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی است. استرس و غذاهای تند باعث ایجاد زخم معده نمی شوند. با این حال ، آنها می توانند علائم شما را بدتر کنند.

علائم بیماری زخم معده

• سوزش و درد معده

• احساس سیری ، نفخ یا آروغ زدن

• عدم تحمل مواد غذایی چرب

• سوزش سردل

• حالت تهوع

شایعترین علامت زخم گوارشی ، سوزش و درد معده است. اسید معده ، مانند معده خالی ، درد را بدتر می کند. این درد اغلب با خوردن غذاهای خاصی که اسید معده را مهار می کنند یا با استفاده از یک داروی کاهش دهنده اسید تسکین می یابد، اما ممکن است دوباره برگردد. ممکن است درد بین وعده های غذایی و شب ها بدتر شود.

تقریباً سه چهارم از مبتلایان به زخم معده علائمی ندارند.

در موارد کمتری ، زخم ممکن است علائمی ایجاد کند مانند:

• استفراغ یا استفراغ خون ، که ممکن است قرمز یا سیاه به نظر برسد.

• خون تیره در مدفوع یا مدفوع سیاه یا تیره

• مشکل در تنفس

• احساس ضعف

• حالت تهوع یا استفراغ

• کاهش وزن غیر قابل توضیح

• تغییر اشتها

 

علل زخم معده

زخمهای گوارشی هنگامی بروز می کنند که اسید موجود در دستگاه گوارش در سطح داخلی معده یا روده کوچک ایجاد می شود. این اسید می تواند یک درد باز دردناک ایجاد کند که ممکن است خونریزی کند.

دستگاه گوارش شما با یک لایه مخاطی که به طور معمول از اسید محافظت می شود، پوشیده شده است. اما اگر مقدار اسید افزایش یافته یا میزان مخاط کاهش یابد، می توانید زخم ایجاد کنید.

علل شایع زخم معده

باکتری: باکتری های هلیکوباکتر پیلوری معمولاً در لایه مخاطی زندگی می کنند که بافت هایی را که معده و روده کوچک را خط می کند ، پوشانده و از آن محافظت می کند. غالباً هلیکوباکتر پیلوری مشکلی ایجاد نمی کند ، اما می تواند باعث التهاب لایه داخلی معده شود و زخم ایجاد کند.

هنوز مشخص نیست که چگونه هلیکوباکتر پیلوری گسترش می یابد. ممکن است از طریق تماس نزدیک مانند بوسه ، از شخص به فرد دیگر منتقل شود. همچنین ممکن است افراد از طریق غذا و آب به شوند.

 

استفاده منظم از داروهای تسکین دهنده درد: مصرف آسپرین و همچنین برخی داروهای ضد درد و بدون نسخه به نام داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند باعث تحریک یا تورم آستر معده و روده شما شوند. این داروها شامل ایبوپروفن ، ناپروکسن سدیم  ، کتوپروفن و… است. آنها شامل استامینوفن نیستند.

زخمهای گوارشی در افراد مسن بیشتر دیده می شود که مکرر این داروهای ضد درد را مصرف می کنند یا در افرادی که این داروها را برای آرتروز مصرف می کنند.

 

سایر داروها مصرف برخی داروهای دیگر به همراه NSAID ها ، مانند استروئیدها ، ضد انعقادها ، آسپرین با دوز کم ، مهارکننده های انتخابی مجدد سروتونین (SSRI ها) ، آلندرونات (Fosamax) و risedronate (Actonel) ، می تواند احتمال بروز زخم را به شدت افزایش دهد.

 

 

تشخیص زخم معده

برای تشخیص زخم معده، پزشک شما ابتدا می تواند سابقه پزشکی را انجام داده و معاینه بدنی را انجام دهد. سپس ممکن است شما نیاز به انجام آزمایشات تشخیصی داشته باشید ، مانند:

 

آزمایش : آزمایشی برای هلیکوباکتر پیلوری پزشک شما ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین وجود باکتری H. پیلوری در بدن شما توصیه کند. او ممکن است با استفاده از آزمایش خون ، مدفوع یا نفس به دنبال H. پیلوری باشد. تست نفس دقیق ترین است. آزمایش خون به طور کلی نادرست است و نباید به طور معمول از آنها استفاده شود.

 

آزمایش تنفس : شما چیزی بنوشید یا بخورید که حاوی کربن رادیواکتیو باشد.

H. پیلوری ماده موجود در معده شما را تجزیه می کند.

بعداً ، شما در یک کیسه نفس می کشید ، که پس از آن مهر و موم می شود.

اگر به H. پیلوری آلوده باشید ، نمونه تنفس شما حاوی کربن رادیواکتیو به شکل دی اکسید کربن است.

 

آندوسکوپی: در روش آندوسکوپی معده ، پزشک شما لوله توخالی مجهز به یک لنز (آندوسکوپ) را به پایین گلو و درون مری، معده و روده کوچک شما منتقل می کند. با استفاده از آندوسکوپ ، پزشک به دنبال زخم است.

 

راههای درمان زخم معده

درمان زخم معده به علت آن بستگی دارد.

اگر مبتلا به باکتری هلیکوباکتر‌پیلوری باشید حتما باید درمان آنتی‌بیوتیکی چند دارویی برای مدت دو‌ماه استفاده کنید.

همچنین داروهای کاهش‌دهنده اسید معده مانند رانیتیدین، فاموتیدین، امپرازول و… به کاهش درد معده کمک می‌کند.

اگر زخم معده خونریزی شدید داشته باشد، ممکن است آندوسکوپی برای سوزاندن زخم و کاهش خونریزی لازم باشد.

اگر خونریزی با آندوسکوپی کنترل نشود یا سوراخ‌شدگی زخم رخ دهد، آنگاه جراحی مورد نیاز خواهد بود.